Πρωινό γεύμα: Σημείο τριβής ανάμεσα σε παιδιά και γονείς

Η άρνηση των μικρών παιδιών, αλλά και των εφήβων, να ξεκινήσουν τη μέρα τους με ένα καλό πρωινό είναι ένα μόνιμο πρόβλημα σχεδόν σε κάθε οικογένεια. Οι δικαιολογίες που συνοδεύουν αυτή την άρνηση των παιδιών είναι, ότι δεν έχουν αρκετό χρόνο το πρωί πριν το σχολείο, ή ότι δεν έχουν όρεξη, ενώ μεγαλύτερα παιδιά και ιδιαίτερα τα κορίτσια θεωρούν, ότι η αποφυγή του πρωινού είναι ένας καλός τρόπος να αποφύγουν κάποιες περιττές θερμίδες. Ακόμη, όμως, και εκείνα τα παιδιά που παίρνουν πρωινό, συχνά η επιλογή τους είναι ιδιαίτερα πλούσια σε θερμίδες, ζάχαρη και λιπαρά. Όλα τα παραπάνω γεγονότα έχουν ως αποτέλεσμα η πλειοψηφία των παιδιών να φεύγουν για το σχολείο χωρίς πρωινό, ή επιλέγοντας για το γεύμα αυτό τρόφιμα χαμηλής θρεπτικής αξίας.

Το συγκεκριμένο ζήτημα είναι ύψιστης σημασίας και απαιτεί την ενασχόληση μας, αφού παιδιά που ξεκινούν τη μέρα τους χωρίς πρωινό έχουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν χαμηλά επίπεδα σιδήρου και άλλων μικροθρεπτικών συστατικών που συμμετέχουν τόσο στην διαδικασία της ανάπτυξης όσο και της φυσιολογικής λειτουργίας. Επίσης, το  πρωινό προσφέρει την απαραίτητη ενέργεια στα παιδιά για να ξεκινήσουν τη μέρα τους. Έχει βρεθεί ότι παιδιά που καταναλώνουν πρωινό παρουσιάζουν βελτιωμένη εγκεφαλική και νοητική λειτουργία τις ώρες εκείνες που απαιτείται περισσότερο, δηλ στις ώρες του σχολείου. Η έλλειψη σιδήρου είναι γνωστό ότι έχει αρνητική επίδραση στη συμπεριφορά και στη μαθησιακή ικανότητα του παιδιού. Ακόμη και τα οριακά χαμηλά επίπεδα σιδήρου συσχετίζονται με χαμηλούς βαθμούς στα μαθηματικά, καθώς επηρεάζουν τη μνήμη και τη συγκέντρωση. Αντίθετα, έχει δειχθεί, ότι ένα σωστό πρωινό βελτιώνει τους βαθμούς στο σχολείο, την ευκολία παρακολούθησης του μαθήματος και την πειθαρχία του παιδιού. Ακόμη, τα παιδιά που παίρνουν πρωινό εμφανίζουν σπανιότερα κατάθλιψη, άγχος ή υπερκινητικότητα. Επίσης, σκέφτονται γρηγορότερα και πιο καθαρά, αισθάνονται λιγότερη κούραση και υπνηλία, ιδιαίτερα κατά τα πρωινά μαθήματα, και έχουν μικρότερες πιθανότητες να παραπονεθούν για πόνους στην κοιλιά και ζαλάδα.

Παρ’όλα τα παραπάνω στοιχεία, έρευνα που έγινε σε σχολείο της Louisiana και δημοσιεύτηκε στο Journal of Adolescent Health, βρέθηκε ότι το 19% των μαθητών παρέλειπαν εντελώς το πρωινό. Οι μαθητές αυτοί εμφάνιζαν υψηλότερη πρόσληψη λιπαρών από τη διατροφή τους και πολύ χαμηλότερα ποσά διαφόρων μετάλλων και βιταμινών, με κυριότερα το σίδηρο, το ασβέστιο, τον ψευδάργυρο και το φυλικό οξύ, συγκριτικά με τους συμμαθητές τους που έπαιρναν πρωινό. Αυτό που είναι πολύ βασικό να κατανοήσουν οι γονείς, είναι ότι τα θρεπτικά συστατικά που χάνουν τα παιδιά και οι έφηβοι, όταν παραλείπουν το πρωινό τους, σπάνια αναπληρώνονται από άλλα γεύματα.

Τα βασικότερα χαρακτηριστικά ενός καλού πρωινού γεύματος περιλαμβάνουν :

να είναι εύπεπτο

να παρέχει ενέργεια που να απορροφάται και να χρησιμοποιείται γρήγορα

να περιέχει τουλάχιστον 2 ποτήρια υγρών

Παραδείγματα επιλογών που περιλαμβάνουν τα παραπάνω στοιχεία είναι :

1 ποτήρι γάλα με ανεπεξέργαστα δημητριακά (πχ. νιφάδες βρώμης) και 1 ποτήρι φρέσκο χυμό πορτοκάλι

γιαούρτι με ανεπεξέργαστα δημητριακά (πχ. νιφάδες βρώμης), 1 φρούτο κομμένο και 2-3 κουταλάκια του γλυκού μέλι

1 ποτήρι από διάφορα φρούτα χτυπημένα στο μπλέντερ και 2 φέτες ψωμί ολικής αλέσεως με βούτυρο και μέλι

1 τοστ με μαύρο ψωμί, τυρί και γαλοπούλα μαζί με 1 ποτήρι φρέσκο χυμό και 1 ποτήρι νερό

milkshake (από γάλα χτυπημένο με 1 μπανάνα ή μερικές φράουλες) και 3-4 κράκερ μαζί με μαλακό τυρί για επάλειψη

1 μικρή αραβική πίτα με τυρί και γαλοπούλα μαζί με 1 ποτήρι γάλα

1 ποτήρι γάλα, 1 φέτα κέικ και 1 ποτήρι φρέσκο χυμό

Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι η επιλογή εξαρτάται μόνο από το παιδί. Ο γονέας θα πρέπει να δίνει μόνο τις κατευθύνσεις. Δεν χρειάζεται να πιέζει για οποιαδήποτε επιλογή. Έτσι π.χ. εάν το παιδί δεν θέλει το γάλα, το αντικαθιστάτε με γιαούρτι ή τυρί. Σε περίπτωση που επιθυμεί να κατευθύνει το παιδί σε μία πιο υγιεινή ή κατάλληλη επιλογή, τότε είναι σκόπιμο να αποτελέσει ο ίδιος το παράδειγμα. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει  ευκολότερα να πείσει το παιδί να το δοκιμάσει και ίσως να το υιοθετήσει. Παράλληλα θα έχει ξεκινήσει και ο ίδιος να καταναλώνει πρωινό και μάλιστα με πιο υγιεινές επιλογές. Κλείνοντας πρέπει να αναφερθεί ότι και οι ενήλικες απολαμβάνουν τα οφέλη που προαναφέρθηκαν από την κατανάλωση πρωινού, ενώ μελέτες δείχνουν ότι άτομα που καταναλώνουν τακτικά πρωινό γεύμα, καταφέρνουν να ελέγχουν το βάρος τους ευκολότερα.