Είναι το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη (HFCS) χειρότερο από τη ζάχαρη;

Επιμέλεια
Ευγενία Αλεξάνδρου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πτυχιούχος  University of Nottingham

Το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη (HFCS) είναι ένα υγρό μείγμα γλυκόζης και φρουκτόζης όπου και τα δύο μόρια «επιπλέουν» στο διάλυμα (ως μονοσακχαρίτες ή μόρια σακχάρων) αντί να ενώνονται μεταξύ τους. Χρησιμοποιείται συνήθως στα τρόφιμα λόγω της οικονομικής  παραγωγής του και της ελαφρώς πιο γλυκιάς γεύσης του. Η περιεκτικότητα του σε φρουκτόζη κυμαίνεται μεταξύ 42-55% στα υγρά διαλύματα (με μια πιο σπάνια μορφή HFCS που χρησιμοποιείται σε σκληρές καραμέλες και εμπεριέχει 90% φρουκτόζη).

Η σακχαρόζη (κοινή ζάχαρη) είναι γνωστή ως δισακχαρίτης  γλυκόζης και φρουκτόζης. Είναι ουσιαστικά γλυκόζη συνδεδεμένη με φρουκτόζη σε αναλογία 1: 1 και λόγω αυτής της αναλογίας η σακχαρόζη μπορεί να θεωρηθεί πως περιέχει  50% γλυκόζη και 50% φρουκτόζη.

Λόγω της παρουσίας του ενζύμου σουκράσης στα έντερα, η σακχαρόζη διασπάται σε ελεύθερη γλυκόζη και φρουκτόζη πριν από την εντερική απορρόφηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η γλυκόζη και η φρουκτόζη να είναι ανιχνεύσιμες στο αίμα μετά την κατανάλωση σακχαρόζης και δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των σακχάρων πέραν των σχετικών ποσοτήτων φρουκτόζης.

Το HFCS μπορεί να αποτελείται από φρουκτόζη κατά 55%. Αυτό θα αποδώσει επιπλέον 5g φρουκτόζης σε σχέση με την ίδια ποσότητα θερμίδων από σακχαρόζη.

Κορεσμός, απώλεια βάρους και ορμόνες

Τόσο η ζάχαρη όσο και το HFCS έχουν την ίδια επίδραση στο κορεσμό και τη λεπτίνη. Αυτό οφείλεται στο ότι έχουν παρόμοιες αναλογίες γλυκόζης και φρουκτόζης και περίπου ίση ποσότητα φρουκτόζης.

Σε μια τουλάχιστον διπλή τυφλή μελέτη, τέσσερις ομάδες ατόμων που υποβλήθηκαν σε θερμιδικό έλλειμμα (-500kcal) είχαν ίσα ποσοστά απώλειας βάρους, ασχέτως HFCS ή σακχαρόζης. Η μεταβολική απόκριση του σώματος, σε σχέση κυρίως με τη λεπτίνη και την ινσουλίνη, φαίνεται να είναι η ίδια μεταξύ της σακχαρόζης και του HFCS όταν και τα δύο σάκχαρα χορηγούνται σε παρόμοιες δόσεις από το στόμα. Έχει διαπιστωθεί ότι το HFCS και η σακχαρόζη δεν έχουν διαφορετικές επιδράσεις στη σύνθεση του σώματος και την παχυσαρκία.

Από την άλλη πλευρά…

Μόνο μία μελέτη έχει βρεθεί που να επισημαίνει μια διαφορά μεταξύ του HFCS και της σακχαρόζης σε ένα in vivo μοντέλο. Η εν λόγω μελέτη διεξήχθη από ένα τμήμα Ψυχολογίας και τα αποτελέσματα της είναι αμφισβητήσιμα. Οι συμμετέχοντες της μιας ομάδας είχαν μεγαλύτερο σωματικό βάρος ενώ σε κανένα από τα τρία πειράματα δεν ελέγχονταν οι θερμίδες που καταναλώνονταν. Μόνο μία άλλη μη επιδημιολογική μελέτη έχει βρει διαφορές, ωστόσο και σε αυτή παρατηρήθηκαν προβλήματα καθώς η ομάδα του HFCS φαίνεται να κατανάλωνε περισσότερη συνολική φρουκτόζη πριν από το πείραμα.