«Ντόνατς παρακαλώ;» Ευχαριστώ δεν θα πάρω….

Είναι σίγουρο πως η οικονομική κρίση προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις κοινωνικές συμπεριφορές και αντιδράσεις… Η αναζήτηση του καταναλωτή για «φθηνό» (αλλά πάντα γευστικό…) τρόφιμο, «εισακούεται» συχνά από τον επιχειρηματία, ο οποίος ψάχνει απεγνωσμένα ευκαιρίες για να διεισδύσει δυναμικά, σε μια αγορά που εξακολουθεί να προσφέρει μεγάλα κέρδη…

Έπειτα από 2 χρονιές ακμής (και παρακμής για κάποια) μαγαζιών που πωλούν “frozen yogurt“, έφτασε η στιγμή μιας άλλης «μόδας» να εξαπλωθεί!

Οι αλυσίδες παραγωγής και μεταπώλησης doughnuts επεκτείνονται και με 0,60 ευρώ ανα τεμάχιο δελεάζουν το πορτοφόλι του καταναλωτή, σίγουρα όμως όχι και την υγεία του…

Αλεύρι, μαγιά, ζάχαρη και φυτικά λιπαρά που τηγανίζονται θα πει κάποιος, αναφερόμενος στις πρώτες ύλες αυτού του «χονδρού δαχτυλιδιού», προσπαθώντας να περιορίσει το στιγματισμό του doughnut ως junk food…Όμως η αλήθεια είναι χειρότερη…

Γλυκόζη, άλευρα σόγιας και πατάτας, αλάτι, χρώματα, πυκνωτικά μέσα, συντηρητικά, βελτιωτικά, διογκωτικές ύλες είναι μερικά ακόμα από τα συστατικά, που σαφέστατα και μπορεί νομίμως να κατέχουν μια θέση στις πρώτες ύλες και στα πρόσθετα που επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία τροφίμων, όμως δεν φημίζονται και για τις ευεργετικές τους επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία…

Η θέση ενός γλυκίσματος στη σύγχρονη διατροφή του ανθρώπου σίγουρα εξυπηρετεί τη τέρψη και όχι τόσο τη θρέψη. Το να απολαμβάνουμε γευστικά αυτό που τρώμε, ήταν και θα είναι πάντα ουσιώδες… αυτό άλλωστε υποδεικνύει και η φύση με τα εκατοντάδες αρώματα, γεύσεις και χρώματα που «μπολιάζει» τις τροφές…Όμως όταν ένα γλύκισμα δεν αποτελεί απλά ένα γευστικό διάλλειμα, αλλά ένα συνονθύλευμα επιβεβαιωμένα μη θρεπτικών έως βλαβερών συστατικών, τότε προκύπτει θέμα…Οκ, δεν έχει κανείς την απαίτηση το doughnut να συγκρίνεται διαθρεπτικά με το παστέλι από μέλι και σουσάμι ή με μια επιλεγμένη μπάρα δημητριακών με ξηρούς καρπούς ή με μια σπιτική κρέμα (συνδυασμοί γλυκίσματος που προσφέρουν τέρψη αλλά και θρέψη)…Όμως η πλούσια σύσταση του σε κορεσμένα λιπαρά, αλάτι, σάκχαρα και πολύ συχνά trans λιπαρά (η μακράν πιο βλαβερή ομάδα λιπαρών στη διατροφή μας) το απομακρύνει πολύ από κάθε προσπάθεια ένταξης του σε μια ομάδα «καλοδεχούμενων» γλυκισμάτων… Ακόμα και η προσπάθεια απενοχοποίησης βάση ποσότητας, λέγοντας δηλαδή πως ένα doughnut δεν έβλαψε κανέναν, μάλλον πέφτει στο κενό… Αλήθεια πόσοι είναι αυτοί που πράγματι τρώνε ένα και μόνο ένα doughnut; Γιατί αυτές οι ουρές ανθρώπων που δημιουργούνται έξω από τις αντίστοιχες αλυσίδες, δεν πιστεύω πως περιμένουν υπομονετικά για ένα  doughnut ή πως πρόκειται να φάνε σε περίοδο 2 μηνών τα  doughnuts που αγόρασαν ή πως έχουν πολλές επισκέψεις….

Από θερμιδικής άποψης ένα κλασικό doughnut, χωρίς πολλά – πολλά γλασαρίσματα και επικαλύψεις (με άχνη ζάχαρη για παράδειγμα),  αποδίδει περίπου 220 θερμίδες, ενώ μπορεί να φθάσει και τις 380 αν το παραφουσκώσουμε εντός και εκτός…Αν αναλογιστούμε αυτό που λένε οι νεώτεροι: «τα 5 εύκολα τα έχω», κάνοντας «κόντρα» για το πόσα θα φάνε, καταλαβαίνουμε πόσο εύκολα ξεπερνιούνται οι 1000 θερμίδες…Όμως διατροφή δεν σημαίνει απλά θερμίδες…

Ο οργανισμός μας δεν καταναλώνει θερμίδες, αλλά θρεπτικά συστατικά που αποδίδουν ενδογενώς ενέργεια…Το σώμα μας δεν είναι ένας σκουπιδοντενεκές ενέργειας αλλά μια πολύτιμη, καλορυθμισμένη μηχανή που τη στιγμή που αναζητά την ηδονή της γεύσης, την ίδια στιγμή έχει ανάγκη και από θρέψη…και 5 doughnuts που «εύκολα τα έχει» ο νεαρός που τις προάλλες άκουσα, ισοδυναμούν με περίπου 20 γρ. κορεσμένων λιπαρών, ποσότητα πραγματικά τραγική (στα trans λιπαρά που ενδεχομένως εμπεριέχονται, δεν αναφέρομαι γιατί δυστυχώς δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία).

Ίσως όσοι ασχολούνται με τις επιχειρήσεις των  doughnuts και προσδοκούν στο να υιοθετήσει ο κόσμος μια νέα και «φτηνή» διατροφική συνήθεια, να μην δεχτούν με συμπάθεια τα όσα γράφω, είμαι όμως σίγουρος πως αν σκεφτούν πως αυτό το παρασκεύασμα το τρώνε συχνά και οι ίδιοι ή τα παιδιά τους, τότε θα αλλάξουν στάση…Εκτός και αν γνωρίζουν και δεν ενδίδουν…

Κωνσταντίνος Ξένος

Κλινικός Διαιτολόγος M.Sc.