Γνωρίστε τα εμπόδια στην προσπάθεια για απώλεια βάρους

Την εποχή που διανύουμε, ξεκινάει η μάχη με τα κιλά. Η ενασχόληση μας με το σώμα και την προετοιμασία του για το καλοκαίρι γίνεται στόχος που προσπαθούμε να πετύχουμε με κάθε μέσο. Η εναλλαγή ανάμεσα σε διάφορα διατροφικά σχήματα, συμπεριλαμβανομένων και επικίνδυνων για την υγεία τακτικών αποτελούν μέρος της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων. Το αυξημένο βάρος και η αντιμετώπιση του εξαρτώνται κατά ένα μεγάλο μέρος από την διατροφή και την θερμιδική πρόσληψη, αλλά υπάρχουν και ορισμένα άλλα αίτια που μπορεί να αναστέλλουν την εμφάνιση του επιθυμητού αποτελέσματος.

Ενδοκρινολογικές διαταραχές

Ορισμένες ενδοκρινολογικές διαταραχές έχουν επιπτώσεις στην ικανότητα απώλειας βάρους. Ο βαθμός στον οποίο την επηρεάζουν εξαρτάται τόσο από την βαρύτητα της διαταραχής όσο και από τις ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη κυστών στο κάτω μέρος των ωοθηκών και προκαλεί διαταραχή της εμμήνου ρύσεως, ακμή, αύξηση βάρους και δυσκολία στην απώλεια βάρους. Για την αντιμετώπισή του είναι απαραίτητη η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, η σταδιακή απώλεια βάρους και σε κάποιες περιπτώσεις η λήψη φαρμακευτικής αγωγή (συνήθως αντισυλληπτικά). Ωστόσο, ακόμα και τότε, η ικανότητα απώλειας βάρους δεν επανέρχεται πλήρως στο φυσιολογικό.

Υπερινσουλιναιμία: Τα αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης στο αίμα διευκολύνουν την εναπόθεση λίπους, ενώ αναστέλλουν μερικώς την κινητοποίηση αποθηκευμένου λίπους για την παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο λαμβάνοντας την κατάλληλη θεραπεία, ρυθμίζονται τα επίπεδα της γλυκόζης άρα και της ινσουλίνης με αποτέλεσμα να αποκαθίσταται και η ικανότητα απώλειας βάρους.

Υπερανδρογοναιμία: Ορίζεται από υψηλές τιμές ανδρογόνων και κυρίως τεστοστερόνης στο αίμα. Εκτός από τη δυσκολία στην απώλεια βάρους, το συχνότερο σύμπτωμα είναι η αυξημένη τριχοφυΐα σε πρόσωπο, θώρακα, κοιλιά και μηρούς. Σε αυτήν την περίπτωση φαίνεται πρακτικά, ότι ακόμη και όταν χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή, δεν υπάρχει άμεσα ρύθμιση των ορμονών, κατά συνέπεια δεν αποκαθίστανται  άμεσα και οι φυσιολογικοί ρυθμοί απώλειας βάρους. 

Υποθυρεοειδισμός: Η μειωμένη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα (και κατ’ επέκταση τα μειωμένα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών) έχει άμεση αρνητική επίπτωση στον βασικό μεταβολισμό και στις καύσεις του οργανισμού. Με την έναρξη της θεραπείας και τη ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών ο μεταβολισμός επανέρχεται στο φυσιολογικό του ρυθμό.

Δυσκοιλιότητα

Εμφανίζεται συχνά με την έναρξη ενός χαμηλού σε θερμίδες σχήματος διατροφής και οφείλεται στον μειωμένο όγκο της προσλαμβανόμενης τροφής και στη μειωμένη πρόσληψη λίπους. Επειδή σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μεγαλύτερος όγκος κοπράνων στο έντερο, αν και υπάρχει απώλεια λίπους, δεν φαίνεται στη ζυγαριά, αφού αντικαθίσταται από το βάρος των κοπράνων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αποδυνάμωση της θέλησης του ατόμου να παραμείνει κοντά στους στόχους του και την «υποχώρηση» από τις σωστές  διατροφικές επιλογές.

Φάρμακα

• Η λήψη κορτιζόνης προκαλεί την κατακράτηση υγρών αλλά και τη μείωση του βασικού μεταβολισμού. Αποτέλεσμα αυτών είναι η δημιουργία παχυσαρκίας κεντρικού τύπου (στην περιοχή της κοιλιάς)

• Η λήψη αντιβίωσης παρότι δεν έχει άμεση επίπτωση στον μεταβολισμό και στη  μείωση του βάρους, επειδή διαταράσσει τη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου μπορεί να ευθύνεται για την μειωμένη κινητικότητά του και τελικά την δυσκοιλιότητα. Έμμεσα λοιπόν μπορεί αν παρέμβει και αυτή στον ρυθμό απώλειας βάρους.

Άγχος

Συχνά η αδυναμία διαχείρισης του άγχους και η ψυχολογική πίεση οδηγεί το άτομο σε βουλιμικά επεισόδια. Αυτά όμως αποτελούν βασικό φραγμό στην μακροπρόθεσμη υιοθέτηση ενός υποθερμιδικού προγράμματος διατροφής με σκοπό την μείωση του βάρους.

Άτακτη διατροφή

Έχει παρατηρηθεί ότι πολλά  άτομα που ακολουθούν ένα υποθερμιδικό πρόγραμμα διατροφής αδυνατούν να το τηρήσουν στα κοινωνικά γεύματα. Η κοινωνικότητα αλλά και η διασκέδαση, στις περιπτώσεις αυτές, είναι άμεσα συνυφασμένη με την υπερκατανάλωση τροφής, γεγονός που εάν συμβαίνει δύο φορές την εβδομάδα, μπορεί να είναι αρκετό για να αναστείλει την εμφάνιση του αποτελέσματος της υπόλοιπης προσπάθειας. Δυσκολία απώλειας βάρους παρατηρείται και στα άτομα που ταξιδεύουν συχνά, κυρίως για επαγγελματικούς σκοπούς. Το γεγονός αυτό συνήθως οφείλεται στην άτακτη διατροφή, αλλά και την κατανάλωση έτοιμων γευμάτων πλούσιων σε λιπαρά και θερμίδες.

Καταθλιπτικές εκδηλώσεις

Βασικό χαρακτηριστικό των ατόμων με κατάθλιψη είναι τα βουλιμικά επεισόδια. Όταν μάλιστα η κατάσταση αντιμετωπίζεται με την χρήση αντικαταθλιπτικής φαρμακευτικής αγωγής, τότε υπάρχει και μείωση τόσο της δραστηριότητας του ατόμου, όσο και του μεταβολισμού.

Μειωμένη φυσική δραστηριότητα

Τα άτομα με μειωμένη φυσική δραστηριότητα, παρουσιάζουν χαμηλή-μειωμένη κατανάλωση ενέργειας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τόσο την εύκολη πρόσληψη βάρους (αφού είναι πολύ πιθανό το άτομο να προσλαμβάνει περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται), όσο και την δυσκολία στην απώλεια βάρους αφού δεν υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για την μείωση των θερμίδων που καταναλώνονται σε ημερήσια βάση (δεδομένου ότι ένα ασφαλές υποθερμιδικό διαιτολόγιο για την επαρκή θρέψη ενός οργανισμού δεν πρέπει να είναι χαμηλότερο από 1100 θερμίδες ημερησίως).

Επαναληπτική αυξομείωση βάρους

Η συχνή αυξομείωση του βάρους ευθύνεται για την σημαντική απώλεια μυϊκού ιστού, αφού η ποσότητα που χάνεται μαζί με το βάρος, δεν επανέρχεται με την επαναπρόσληψη των κιλών.  Δεδομένου ότι όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό της μυϊκής μάζας στο σώμα, τόσο υψηλότερος είναι ο μεταβολισμός, η κατάσταση αυτή  προκαλεί την μείωση του μεταβολισμού και σταδιακά την ολοένα και αυξανόμενη δυσκολία στην μείωση και τον έλεγχο του βάρους.